Czemu kawa drożeje?
W trzecim i czwartym kwartale 2024 roku w sprzedaży detalicznej wyraźnie zauważalny był wzrost cen kawy. W przeciwieństwie do wcześniejszych podwyżek, wynikających z kryzysu związanego z pandemią COVID-19 oraz wojną w Ukrainie, obecna fala wzrostów cen wynika przede wszystkim ze wzrostu kosztów surowca – zielonej kawy.
Najbardziej dotknięte są ceny kawy robusta, która od początku 2024 roku podrożała o ponad 120%. Tak drastyczny wzrost cen surowca wpłynął na koszty produkcji, co z kolei spowodowało, że w trzecim kwartale 2024 roku największe światowe koncerny kawowe wprowadziły podwyżki cen. Ich śladem poszły także mniejsze palarnie – zarówno włoskie i niemieckie, jak i polskie.
Kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na wzrost cen kawy ziarnistej jest globalny wzrost kosztów sprzedaży detalicznej i hurtowej. Dotyczy to zarówno sprzedaży internetowej (np. rosnące prowizje marketplace i wydatki na marketing), jak i tradycyjnej sprzedaży w sklepach stacjonarnych, gdzie głównym czynnikiem są rosnące koszty zatrudnienia.
Na wzrost cen zielonej kawy wpłynęło kilka kluczowych czynników:
- Niekorzystne warunki pogodowe w Ameryce Południowej, które zmniejszyły plony.
- Zwiększony popyt na kawę w krajach producenckich. Rosnąca zamożność społeczeństw w krajach takich jak Wietnam, Brazylia, Kolumbia czy Indie, powoduje, że większa część lokalnej produkcji kawy wysokiej jakości zostaje konsumowana na miejscu, zamiast być eksportowana.
- Znaczny wzrost zainteresowania kawą w Chinach, gdzie mimo tradycji herbacianych, coraz więcej młodych osób sięga po kawę.
- Zmiany w uprawach w Wietnamie – drugim co do wielkości producencie kawy na świecie. Tamtejsi plantatorzy coraz częściej zamieniają uprawy kawy na bardziej dochodowe owoce, takie jak durian.
- Unijne przepisy dotyczące zalesienia, które zakazują importu produktów rolnych z terenów uprzednio wylesionych, co wpływa na dostępność surowca w Europie.
- Spekulacje rynkowe, które według niektórych producentów również mogą mieć wpływ na wzrost cen zielonej kawy.
Te czynniki razem doprowadziły do wzrostu kosztów surowca, co bezpośrednio przekłada się na finalne ceny kawy, zarówno w sprzedaży hurtowej, jak i detalicznej.
— Archiwalna część artykułu z 2023 roku —
Na rynku globalnym od początku 2021 roku możemy zaobserwować podwyżki cen kawy – zarówno w ilościach hurtowych, jak i detalicznych. Wpływ na wahania cenowe ma wiele czynników, między innymi:
- Niekorzystne warunki klimatyczne
- Podwyżki kosztów transportu morskiego i lądowego
- Wzrost cen materiałów niezbędnych do produkcji opakowań
- Wzrost kosztów stałych: gazu, wody, prądu
- Podwyżki cen materiałów eksploatacyjnych
- Wahania kursów walutowych
Powyższe czynniki spowodowały wzrost wartości kawy na giełdzie. W ciągu ostatniego roku kawa podrożała o około 80% – co czyni ceny kawy najwyższymi w ciągu ostatnich siedmiu lat.
Podsumowanie kontraktów terminowych na kawę Londyn
Dlaczego wartość kontraktów terminowych wzrasta?
Głównym czynnikiem wzrostu wartości są niekorzystne uwarunkowania pogodowe, które sprawiły, że zielone, surowe ziarna kawy stały się trudniej dostępne, a w efekcie droższe. Bardzo duże różnice temperatur, susze, mrozy występujące w Brazylii oraz ulewne deszcze w Kolumbii sprawiły, że produkcja kawy znacząco spadła i nie jest w stanie zaspokoić rynku.
Oprócz niekorzystnych warunków pogodowych problemem producentów są też coraz wyższe ceny nawozów niezbędnych do produkcji kawy.
Problemy z transportem
Ogólny wzrost cen wszystkich importowanych dóbr, nie tylko kawy, spowodowany jest także zawirowaniami związanymi z ich transportem. Z powodu braku kontenerowców mogących wyeksportować kawę na przykład z Ameryki Południowej na docelowe rynki takie jak Europa, czy Ameryka Północna, koszty transportu znacząco wzrastają. Przekłada się to bezpośrednio na cenę zakupu surowej kawy.
Wzrost cen wpływa na koszty importerów oraz producentów, którzy przekładają je na cenę sprzedaży dla klienta finalnego. Wszystkie wzrosty cen i podwyżki siłą rzeczy przekładane są właśnie na cenę kawy, która sukcesywnie rośnie – więc wszystkie wahania w łańcuchu dostaw kawy finalnie kumulują się na kliencie detalicznym.
Kursy walutowe
Jednym z największych problemów w Polsce dla dystrybutorów oraz producentów kawy są wahania kursów walutowych i brak stabilności polskiego złotego. W ciągu ostatniego roku kurs euro wahał się od 4,43 PLN do 4,83 PLN (9,0% różnicy), natomiast kurs dolara od 3,62 PLN do 4,82 PLN (33,2% różnicy).
Biorąc pod uwagę długość łańcucha dostaw wahania kursów walutowych odgrywają ogromną rolę w międzynarodowym handlu kawą.
Podsumowanie
Wszystkie wymienione wyżej fakty sprawiają, że widzimy widoczne wzrosty cen w branży kawowej. Oprócz czynników, które dotykają wszystkie strefy gospodarki takich jak ogólny wzrost kosztów i inflacja, duży wpływ na ceny kawy mają niekorzystne warunki pogodowe, które dodatkowo zmniejszają podaż, a w efekcie podnosi się rzeczywista wartość surowej kawy. Przy dystrybucji ogromną rolę odgrywają również koszty transportu oraz wahania kursów walutowych.
Najlepszym przykładem będzie statystycznie najpopularniejsza w Polsce przeciętnej jakości kawa Lavazza Crema e Aroma, którą jeszcze pół roku temu można było kupić w sieci za mniej niż 40 zł brutto – dziś za kilogram zapłacimy ponad 50 zł, a tendencja nadal pozostaje wzrostowa.
Zapraszamy do naszej oferty taniej kawy aby w dobrej cenie uzupełnić zapasy.